Burocracia Vs Orientación

Entre las consideraciones que se hacen sobre las políticas activas de empleo hace años que triunfan los discursos que ponen el foco en el control, la evaluación y también en la sanción de quienes participan (o no participan) de esas políticas. Pero nadie parece poner el foco en las personas mismas, en sus problemas reales. Y tampoco parece que se nos tengan muy en cuenta a quienes trabajamos con ellas directamente.

No pongo en duda el papel de la sanción cuando es realmente necesario. Pero en el escenario en el que nos movemos, de recursos escasos, no parece nuestro principal problema. Tenemos otros. Entre ellos el del peso de la burocracia que acaba por triunfar frente al carácter técnico y funcional que deberían tener las políticas activas de empleo. He aquí tres ejemplos que he vivido recientemente de cómo la burocracia vence sobre la orientación y las decisiones de las personas.

Ejemplo 1

Tras algunas entrevistas de orientación con una chica con mucho tiempo en situación de desempleo nos encontramos con la posibilidad de participar en dos recursos. Uno un programa de inserción de apoyo a la búsqueda de empleo. El otro una oportunidad formativa en el ámbito de las ventas en la que estaba muy interesada. El primero, el programa de inserción, empezó antes y a él nos sumamos. Unos meses después surgió la posibilidad de cursar la formación. El programa de inserción se había visto bastante afectado por la pandemia y las medidas de confinamiento por lo que la situación no había cambiado demasiado. El curso suponía la oportunidad de adquirir competencias profesionales, algo que necesita (aún hoy) como agua de mayo.

La cuestión es que, conjuntamente con el equipo técnico del programa, acordamos que lo más positivo para ella es que se incorporara al curso, donde había plazas suficientes y su participación era segura.

El proceso para hacer esto requería que ella misma solicitara su baja en el programa en el que participaba. Tras ello la asignación a la actividad formativa sería directa pues se contaba con vacantes suficientes. La chica cobra prestación así que debe contactar con su oficina de empleo para darse de baja en el programa y solicitar el curso del que hablamos. La respuesta: Si abandonas el programa te sancionamos.

Ejemplo 2

Tras una entrevista en el SPEG un chico deja solicitados un buen número de cursos (cada cual más dispar y desde mi punto de vista sin posibilidades reales de que mejoren sus empleabilidad). El caso es que, finalmente, le llaman para uno de esos cursos. Justo el que yo creo que menos le aportaría y que se celebra a muchos kilómetros de distancia de donde vive, concretamente en otra provincia de Galicia.

Desde el Servicio Público le dicen, en un primer momento, que debe ir pues lo ha solicitado. No es verdad y lo tranquilizamos. Pero no deja de ser habitual que a las personas se les recomienden actividades sin mucho sentido. También que las personas lo soliciten sin ningún tipo de asesoramiento. El resultado es que pasamos más tiempo con procesos de selección que acompañando a las personas.

En este sentido lo más curioso es cuando ponemos en marcha actividades formativas y no hay candidatos suficientes. Y no hablo de formación exigente. Recientemente, para un curso que no precisa ninguna titulación, hubo cuarenta candidatos en una ciudad con 23.000 personas en desempleo. Algo no funciona.

Ejemplo 3

Si estás en proceso de selección de dos actividades formativas iguales (o no, pero yo tengo en mente un par de situaciones en las que la actividad formativa era la misma) no puedes elegir según tus preferencias o posibilidades. El control dice que te tienes que quedar con la primera en la que te seleccionen. Así que, en cuanto te llaman, debes ir a dejar tu huella dactilar (una barbaridad como un piano que se ha asumido como normal) a riesgo de resultar sancionado/a.

Reconozco que esta situación es más difícil de regular. Una persona seleccionada en un curso no tiene garantías de que va a entrar en otro en el que aún está en proceso. Pero las cosas cambian si tenemos en cuenta más información. En el caso que tengo en mente hablamos de que la segunda actividad formativa tiene vacantes y que la propia entidad dice que no cubrirá suficientemente el curso. Si a ello añadimos que la persona tiene responsabilidades familiares que asume sola y que el segundo curso le queda a cinco minutos de casa mientras el primero le supone unos 45 minutos de desplazamiento a mayores del gasto pues, con todo eso, la cosa cambia.

Y cambia porque, creo, la burocracia y el control no deben impedir la flexibilidad necesaria para responder a situaciones de este tipo. Y para resultar más eficientes y eficaces. La administración y el control deben estar al servicio de los ciudadanos, de las personas. Ahí, de nuevo, la orientación laboral puede y debe jugar un papel clave en las políticas de empleo. Déjennoslo jugar.

6 reflexións sobre “Burocracia Vs Orientación

    1. XAlberte Autor do artigo

      Gracias a ti Jose. Por aportar, por precisar y por el apoyo. Desde luego que coincido. Una parte de la burocracia sabemos que es necesaria pero a lo que nos referimos los ciudadanos con burocracia es precisamente a esa que señalas, a la que nos ningunea y se vuelve en nuestra contra impidiéndonos elegir o limitándonos en nuestras decisiones de desarrollo profesional.

      Responder
  1. Ignacio

    Cánta razón tes … e, para min, estas situacións indican un mal estructural no noso país: a falta de peso específico, recoñecemento e autoridade (en cáseque tódolos ámbitos), dos profesionais. Se un bar ou unha rede social calquera pode poñer en cuestión as recomendacións de, por exemplo, Fernando Simón; se pesa igual a opinión de calquera que de quen está preparado e capacitado … se non se valora realmente a profesionalidade e criterio das persoas que a propia sociedade forma e prepara … apaga e vámonos.
    Se os orientadores laborais, pezas absolutamente imprescindibles nos procesos de busca de emprego, non teñen a capacidade de pilotar realmente as decisións sobre os recursos a empregar polas persoas orientadas, o seu traballo ten, desgraciadamente, moito de Sísifo e pouco de mito.
    Grazas polas túas reflexións e parabéns e ánimo para o teu traballo

    Responder
    1. XAlberte Autor do artigo

      O que tes razón eres ti. E canta !!! Iso si, creo que, desgraciadamente, asistimos a esa desvalorización do coñecemento e específicamente do coñecemento profesional. Algúns cremos que cousas como o impacto da pandemia, coa súa necesidade de resposta profesional, ía facer recular esta marea que pretende dar o mesmo valor as opinións independentemente de quen veñan. Pero non parece que sexa así. Cando menos eu son ben pesimista neste tema. Penso que os necios e os estúpidos gobernan o mundo. Se cadra sempre foi un pouco así pero antes facían caso de quen sabía. Agora non parece necesario. A maioria das persoas non conta con referentes. E cando xurden (Fernando Simón é un bo exemplo) intentamos desprestixialos porque non entedemos o seu papel (ou por outras razóns). Pero nos nosos días ese exercicio resulta fácil. Non podemos olvidar que convivimos con persoas que pensan que a verdade é o que Google di.

      E no noso caso, tamén acertas. O complexo de Sísifo persigue a nosa labor sen ver o momento en que podamos quedarnos na parta alta da montaña. E é algo que tamén afecta as persoas, que fan cursos sen ningún criterio que deben subsistir con ingresos mínimos (ou ningún) durante os meses que dure a actividade. Incluso lles animamos a que sigan nesa situación, sen traballar.

      Como un caso de esta mesma semana. Unha persoa (que, por certo, subsiste nunha habitación) foi rexeitada para un curso porque non estaba dada de alta como solicitante de emprego. Era raro porque participaba nesa selección por ser demandante de emprego. Preguntamos. Resulta que foi traballar unha noite como extra nunha película. Pois nada, xa non pode participar. Que sentido ten todo isto ? Cando se van dar conta que o de demandar emprego, o de sancionar, o de condicionar, o de controlar non sirve para nada e impide chegar a quen máis o necesita ?

      Lerte aquí é algo máis que reconfortante, é sempre unha oportunidade para aprender.

      Moitas grazas !!!!

      Responder

Deixar unha resposta

Este sitio emprega Akismet para reducir o spam. Aprende como se procesan os datos dos teus comentarios.